Chiller, İngilizce kökenli bir terim olup Türkçede “soğutma sistemi” anlamına gelir.
Chiller soğutma sistemleri, bir kaynaktan aldığı ısıyı başka bir yere transfer ederek çalışır. Bu sistemler, çeşitli parçaların bir araya gelmesiyle ısıyı etkili bir şekilde yönetir.
Chiller soğutma sistemleri şu parçalardan oluşur:
Evaporatör, buharlaştırıcı olarak da bilinir. Soğutucu akışkanın sıvı halde girdiği ve buharlaşarak gaz halinde çıktığı bölümdür. Bu nedenle, “buharlaştırıcı” terimi de doğru bir tanımdır.
Kondansatör, soğutma sistemlerinde soğutma işlemini gerçekleştiren ve gaz halindeki soğutucu akışkanın ısıyı çevreye yayarak sıvı hale dönüştüğü bölümdür. Kondansatörler, sistemde iç veya dış mekanlarda bulunabilir.
Genleşme vanası, chiller soğutma sistemlerinde soğutma sıvısının basıncını düşürerek buharlaşmasını sağlar.
Kompresör, chiller soğutma sistemlerinde gazları yüksek basınçta sıkıştıran motorlu bir cihazdır. Bu süreç, atmosferdeki basınca göre çok daha yüksek bir basınç sağlar.
Chiller Soğutma Sistemlerinin Çalışma Prensibi Nedir?
Chiller sistemleri, kompresörün sıkıştırdığı ısınmış gazı kondansatörde soğutarak başlar. Gaz, genleşme vanasından geçerken basıncı düşer ve sıvı hale gelir. Bu sıvı, evaporatörde ısıyı alarak tekrar gaz hale gelir. Gaz, düşük basınca maruz kalır ve kompresöre geri döner. Bu döngü devam eder.
Chiller Soğutma Sistemlerinin Modelleri Nelerdir?
Chiller sistemleri şu modellerde bulunur:
Hava Soğutmalı Chiller Nasıl Çalışır?
Hava soğutmalı chillerlar, soğutma için havayı kullanır. Soğutucu gaz, evaporatördeki enerjiyi havaya transfer eder. Gaz, kondansatöre gönderilerek burada ısı havaya iletilir ve soğutma işlemi tamamlanır.
Su Soğutmalı Chiller Nasıl Çalışır?
Su soğutmalı chillerlar, plaka tipi eşanjörler kullanarak soğutma sağlar. Su kaynağı, kondansatörün çalışması için yeterli seviyede olmalıdır. Su denizlerden, nehirlerden veya su hatlarından temin edilebilir.
Dört Borulu Chiller Nasıl Çalışır?
Dört borulu chiller sistemlerinde, iki boru sıcak su için, diğer iki boru ise soğuk su için kullanılır. Bu sistem, aynı anda hem soğutma hem de ısıtma yapabilme özelliğine sahiptir ve ısı geri kazanımı sağlar. Bu, mevsim geçişlerinde farklı sıcaklık ihtiyaçlarını karşılamada faydalıdır.
Isı Pompalı (Heat Pump) Chiller Nasıl Çalışır?
Isı pompalı chillerlar, hem soğutma hem de ısıtma işlevi görebilen sistemlerdir. İç mekanları yazın soğuturken, kışın da ısıtırlar. Üzerindeki dört yollu vana, ihtiyaca göre sıcak gazı kondansatöre veya evaporatöre yönlendirir.
Doğal Soğutmalı (Free Cooling) Chiller Nedir?
Doğal soğutmalı chillerlar, yazın ve kışın soğutma işlemi sağlar. Enerji maliyetlerini düşürmek için sulu ve gazlı bataryaları bir arada kullanır. Özellikle düşük maliyetli çözümler arayan kasaplar, şarküteriler ve soğuk depolama üniteleri için uygundur.
Doğal Soğutmalı (Free Cooling) Chiller Nasıl Çalışır?
Doğal soğutmalı chillerlarda sıcak su, önce su bataryasına girer ve burada soğutma işlemi başlar. Su yeterince soğumazsa, tekrar kalıplara gönderilerek mekanik soğutma yapılır. Bu şekilde, kış aylarında da doğal soğutma sağlanır.